BEYİN KULLANMA KILAVUZU 75;  BEKLENTİ, KENDİNİ GERÇEKLEŞTİREN KEHANET

Bir olayın gerçekleşmesinin; kişinin inancına, tahminine, kısaca beklentisine bağlı olduğu anlamına gelir.  Bizim başkalarından beklentilerimizinin başkalarını etkilediği kadar, başkalarının bizden beklentileri de bizi etkiler.

Yapılan bir deneyde her öğrenciye 5 fare ve T biçiminde labirent verilmiştir. T'nin bir tarafı gri, diğer tarafı beyaz boyanmıştır. Öğrenciler her türlü ödül ve yöntemi kullanarak farelere gri tarafa koşmayı öğretecekler, sonuçlarıda kaydedeceklerdi. İlginç olan nokta aslında deneyde incelenecek olanlar fareler değil öğrencilerdi. Öğrencilere genetik çalışmalar sonucu labirent dahisi fareler ürettiklerini söylemişlerdi. Verilen farelerin yarısı dahi öteki öğrencilere verilen diğer yarıysa normal fare olduğu öğrencilerle paylaşılmıştı. Aslında böyle bir şey yokken, tüm fareler aynıyken öğrencilerin dahi diye düşündüğü fareler çok daha başarılı oldular. İki gruba da ne yaptıkları sorulduğunda, farelerinin dahi olduğunu düşünen grubun farelerle daha çok iletişim kurduğu, onlara daha çok dokunduğu görülmüş.
İkinci bir deneyde ön koşul olarak farelere birebir aynı davranmaları istendiği halde bilinçdışı işaretlerle dahi zannedilen fareler daha başarılı olmuştur.

Gücümüz sınırsız değil; bu doğru ama gücümüzün sınırlarını çok daha fazla genişletebileceğimizi düşünüyorum. Sınırlarınızı gerçekten bildiğiniz kaç duruma sahisiniz? En fazla kaç lahmacun yiyebilirsiniz, en fazla kaç km yürüdünüz? Daha önce sınırlarımızı zorladığımız şeylerle ilgili gerçek cevaplarımız olur. Başarısızlık bir lanet değil, önemli bir seçimdir.

Bir okulda öğrencilere IQ testi yapılmış ve sonuçlar öğrencilere değil hocalarına verilmiştir. Tek bir farkla üstün zekalı diye söylenen çocuklar normal zekaya sahipti. 8 ay sonra hepsi yaklaşık aynı zeka seviyesindeki çocukların, hocalar tarafından dahi zannedilenlerin IQ'su diğerlerine göre çok daha büyük bir artış göstermişti. Bu süreçte dahi zannedilen öğrencilerin %80'i nin IQ'su yükselmişti. Kendimiz ve başkalarıyla ilgili beklentilerimiz sonucu çok fazla etkiliyor. Sigorta satışı yapan organizasyonumuzda kendimle gurur duyduğum en önemli özelliğim; bazen normal bir satışçıya sen bu ayın rekor üretimini yapacaksın dediğimde, bunu söylediklerimin neredeyse tamamına yakını bunu gerçekleştirmişti. Bende hep kavun yerine, koklamadan  insandan anladığımı düşündüm, durdum. Sonradan(Çok sonradan:)) anladımki; o insanları, onlarla ilgili olumlu beklentim motive ediyordu, onlarla, sorunlarıyla ay boyunca normalden çok daha fazla ilgileniyordum.

Çocuklarımızla, çalışanlarımızla en önemlisi kendimizle olan beklentimizi iyi yönetelim, çünkü yönettiğimiz sadece beklentimiz değil, kendini gerçekleştirecek kehanetlerimiz...