BEYİN KULLANMA KILAVUZU 43; ÖĞRENİLMİŞ ÇARESİZLİK

Beyin tekrarlarla öğrenir ve çelik halatlarla alışkanlıklarını yaratır. Olumsuz tecrübelerin tekrarı bir süre sonra çaresizliği öğrenmemiz anlamına gelir. Koşullar değişse bile hala güvenilir olduğunu sandığımız algımızla olay sonucunun ne yaparsak yapalım değişmeyeceğine  inanırız. Eğer bir şey değişmeyecekse neden gayret edelim ki?

Yavru fili (150kg:)) sirklerde ayaklarından bağlarlar, fil uzun süre ayaklarındaki zincirden kurtulmaya çalışır ama başarılı olamaz yıllar geçip filimiz 4 tonluk hale geldiğinde de fili aynı zincirle tutarlar, fil basit bir hareketiyle kırabileceği zincirden kurtulmayı denemez bile, çünkü geçmiş deneyimleri bunu ona söylemektedir. Ama fil isterse, kurtulmak isterse...

Başka bir deneyde ortalama 50cm sıçrayan pireleri günlerce üstü kapalı 29 cmlik bir kavanozda tutuyorlar. Bir süre sonra kapağı açtıklarında en fazla 29 cm sıçrayabilmiş pirelerin hiç biri 30 cm'lik kavanozdan çıkamıyor...
Arabaların yeni kullanıldığı yıllarda, hani incecik tekerli halleriyle kullanılırken. Tekne gibi, arabalarda baharda ve yazın satılıyormuş. Kışın hiç bir  bayi çalışmıyormuş. Bir ay  GM'ye kış olduğu halde Oklahoma'dan  araba siparişleri gelmeye devem etmiş. Bu mucizenin nedenini bulmak için, satıştan sorumlu genel müdür yardımcısı Oklahoma bayisini ziyarete gitmiş. Ziyaretin sonucunda bir rapor hazırlamış, yazdığı hemen her şey diğer bayilerle ilgili yazdığı raporlar  gibiymiş. Raporun sonundaysa kış vakti araba satışının nasıl olduğu yazılıymış. Scot son derece dürüst ama saf bir insan, Scott kışın araba satılamadığını bilmiyor...GM ilk bayi toplantısın kışın araba satılabileceğini göstermek için Oklahoma'da yapmış.

Çocuk aklımızla her şeye gücümüzün  yeteceğine inanan ve bunu deneyen bizler yıllar geçtikçe neden yapamayacağımız üstüne kitap yazacak hale geliyoruz...